Wat basketball zo leuk maakt

"Games tot elf, twee punten verschil", het verloop van een potje squash is zo logisch als de sport zelf. 

Twee punten verschil, dat vindt iedereen ook wel redelijk, lijkt het. Je bent al zo lang gezamenlijk opgetrokken in de score, zo aan elkaar gewaagd, dat het doordrukken van de winst ook wel wat inspanning mag kosten. 

Ik refereer nog wel eens aan de oude regels van het spelletje, toen ook 1 punt verschil nog mogelijk was. Vaak waren dat toch de mooiste. Twee punten verschil is voor watjes, roept de basketballer in mij.

1 (zegge: één)  punt verschil: dat zijn toch wel de mooiste overwinningen, vaak. Voor de poorten van de hel weggesleept, zonder herkansing. Heerlijk.

Nou. Niet altijd. Neem afgelopen weekend. We gaan in onze tweede Coppa Universatea meeting tegen Uilen 2 de hele wedstrijd gelijk op. Wij voor, zij voor, nooit meer dan punt of 5 verschil. 

Precies zo'n verschil maken mijn meiden aan het eind goed. Overtime dreigt of lonkt. Bij een gelijke stand  besluit de scheids ons de bal uit te geven. 6 seconden op de klok. 

"Zullen we een time out nemen?", vraagt assistent- coach Rianne. 

"Ze weten wat ze moeten doen, " vind ik. Organiseren, mensen op de goede plek. opties genoeg om een schot te kunnen lossen. Overtime hebben we al, winst kunnen we krijgen. Wat basketball zo leuk maakt.

Nou: ze bakken niks van het out of bounds-spelletje. Maar de bal wordt wel goed ingenomen  we tellen allemaal mee. 6, 5andere kant opkijken, 4 en uit eigen improvisatie komt opeens, 3 een prima kans voor een linker lay up voor Marina. krijgt de bal, 2,1, net op tijd uit de hand, 0, ploef! Buzzerbeater.

De ontlading is groot. De derde overwinning in de tweede divisie is een feit. De Fat Lady heeft gezongen.

Oh nee? We hebben het toch allemaal goed gezien, meegeteld? Ja.... Maar de scheids heeft toch het gevoel dat de klok eerder gestopt had moeten worden. Oh ja? Bij het loslaten dan soms? Bal in het netje is toch pas de score? 

Helpt niet. Scheids zet een seconde op het bord. Time out. 1 seconde betekent 1 pass is mogelijk en dan geen schot weggeven. In elk geval geen driepuntspoging. 

Time out over. Oh , nu is het zelfs 2 seconden geworden? Dat is helemaal raar, maar meer dan dat: dan is opeens ook een tweede pass nog mogelijk. Twee seconden is zo'n eeuwigheid die Basketball zo mooi kan maken.

U voelt hem al. Linkerhandje van Laura komt onder de bal en hij gaat erin. Shit....  overtime... gelukkig geen driepunter, daar is iedereen, inclusief de tegenstander het over eens. 

Alleen: de Scheids niet. Hij weet het niet zeker, maar geeft toch een drietje. 

Maar ho even: iedereen heeft dit toch gezien? Dat helpt niet. De beslissing van de scheidsrechter telt.

Hij weet het na afloop ook niet echt zeker, hij is bereid om videobeelden terug te kijken, die zijn niet ogenblikkelijk beschikbaar. Game over. Anticlimax.

Voor wie wil weten hoe het afloopt, met zowel op video vastgelegd dat we qua gebruikte tijd al goed zaten, als dat de plaats van afdrukken geen 3 punten waard was? We treden in verbinding met de bond, alle bewijzen mee. Antwoord per omgaande is dat de scheidsrechterlijke beslissing blijft staan, zelfs als die zelf aangeeft dat het fout was.

Goed gespeeld. Alles goed gedaan. Gewonnen, maar geen punten.. zoiets. Tijd voor nieuwe inzichten, die basketball net zo mooi, maar soms eerlijker zou maken?

Semesterexodus

 "Until when will you be here tonight?', vroeg de enthousiaste, beginnende squasher Konstantin vorige week. Dat was nadat ik - dat overigens in het Duits, - hem een compliment en feedback had gegeven. Daar ben ik voor, tenslotte. En meer niet. En dan is Duits soms even fijn, als hij met z'n eveneens Oostenrijkse vaste maatje op de baan staat. Dan krijg ik dat met een heerlijk accent weer terug. Mooie momenten. 

Maar hoezo vroeg hij dat? De training duurt tot 20.00, dat weet hij toch wel? Daarna zeg ik meestal: tot de volgende week. Ubuntu, even zorgen dat iedereen gezien is, en weet dat hen volgende week weer welkom is. All in a days work at the Sportscenter.  

Maar het was anders. Het is bijna 1 februari en dan eindigt er iets voor vele studentsporters: een semester.

Deze mannen maken deel uit van de semesterexodus. En daar was ik niet op voorbereid. Ook niet op het feit dat sommigen hier blijkbaar echt bij stil staan. Studenten. Het zijn passanten, maar het zijn vooral ook mensen die iets wezenlijks voor hun leven hebben gedaan, hier in Groningen. En sommige daarvan willen dan ook eten merken dat ze zich in de sport gezien hebben gevoeld. Goh, dat voelt omgekeerd ook bijzonder, opeens. De coach beseft dat er meer is dan feedback geven in een tak van sport. Het is ook echt ruimte voor betekenisvolle ontmoetingen.

Konstantin en Manuel hebben zelfs een attentie meegenomen. (Grüner Veltliner?, raadt een collega met brede wijnkennis meteen..) Maar het is veel meer dan dat. 

De volgende dag is het een klein groepje Erasmus-studenten van de 3x3 basketball cursus dat me staat op te wachten om dag te zeggen. Ze gaan "de coach", missen, zeggen ze. 

Wow. Deze mensen zie ik waarschijnlijk nooit weer, maar we hebben toch echt contact gemaakt. Bij een team weet je zoiets. Ook daar hebben we een overgang: Irene stapt op, Alex stapt in. Aan het eind van het seizoen is er een begin van een volgend seizoen. Daar sta je ook wel bij stil, als team en als coach. Een semester-drempel is blijkbaar voor meer studenten echt iets memorabels.

Ik voel met trots en dankbaarheid dat ik hun verblijf in Stad blijkbaar een beetje heb kunnen bijkleuren. Dat maakt ook dat we kunnen uitkijken naar de volgende lichting en dat we volgend jaar met extra aandacht de drempel van het semester zullen beleven. Met betekenisvol afscheid en nieuwe ontmoetingen. 

Dank je wel, Konstantin, Manuel, Leon, Balthazar en Ting. (en alle anderen)
Het ga jullie goed.

Coaches Collectieven

 Hoe sterk is de eenzame coach?, dacht ik vroeger wel eens als ik met 5 speelsters naar Utrecht was afgereisd. Zo'n gevoel van eenzaamheid, duurde niet lang. Het bestond juist naast de extra saamhorigheid. Het ging immers nooit om wie er niet bij was en des te meer over wie er wel waren.

Twee kanten kwamen vandaag langs in een stukje podcast. 

Eerst de kijk van de gebroeders Zeeman (Gamechangers podcast) op het Sportgala en de prijzen. Natuurlijk heeft de roeicoach het verdiend, maar hoezeer gaat dan niet een uniek moment in de sportgeschiedenis verloren, als je niet de onwaarschijnlijke hegemonie van de wielerploeg in dit jaar in de spotlights zet? Zoiets komt geheid nooit meer terug. Dat betekent dat daar meer dan uitstekend gefaciliteerd is. Merijn Zeeman is uiteraard de eerste die zegt dat die prestaties niet alleen zijn verdienste zijn, maar die van het Team, de organisatie, het collectief Jumbo Visma.

Dan het punt dat de broeders gebruiken als illustratie bij de Game-changers serie: De andere kant van de medaille, vanuit het persoonlijke perspectief van Joop Alberda, topcoach van de vorige eeuw en daarna admiraal-buiten-dienst van de hele Nederlandse coachvloot: 

Op een gegeven moment wordt je ook eenzaam als coach. Niet zolang je de coach bent, die spelers coacht, maar misschien wel nog op een niveau daar boven. De coaches-coach, de super expert, die bijzondere resultaten heeft geboekt, hoeveel mensen heeft die nog om zich heen om echt mee te reflecteren? Kun je dat überhaupt nog wel, als je degene bent die toch echt overal de meeste ervaring en kennis met zich mee brengt?

Hier kan het oude grapje over het verschil tussen Onze Lieve Heer en de sportcoach. (OLH denkt zelden of nooit dat hij sportcoach is..) Dat gaat zeker niet op voor Joop, maar wat als je alleen nog maar "terug-reflecteert" en je ervaringen uit het verleden ter beschikking stelt, zonder dat daar het alles overheersende en altijd aanwezige: "Wat kan ik hiermee morgen voor mijn team betekenen???" nog als prikkel aan vast zit? Dat is voor de coaches die ik ken in elk geval hun reden van bestaan. Ontbreekt die, en zit je ook niet meer in een vorm van evenwaardig reflectie-collectief, dan ligt de eenzaamheid op de loer, inderdaad.

Wat kunnen deze overpeinzingen morgen betekenen? 

een voorstel: We voeren bij het sportgala een prijs in voor het Coaches Collectief van het jaar. 

bevestiging: Dankbaar voor de werkomgeving. Zo zie je maar hoe belangrijk de klus is om ook rond de studentensport in Groningen de samenhang en kruisbestuiving weer op gang te krijgen en duurzaam te maken.

motivatie: De meiden uit mijn eigen team vertellen hoe fijn ze zijn, als mensen, maar ook als reden van mijn bestaan.

Ik wens iedereen mooie reflecties en in zie jullie, in 2024.

luisteren: Broertjes Zeeman

Flipping the court

 Je hebt wedstrijden niet door zien gaan, je bent een speelster kwijtgeraakt, er waren er ziek en tot overmaat van ramp kunnen we maar 1 keer trainen deze week. 1 uur en twintig minuten Basketball en dan wil je ook echt "lekker" of "stevig" trainen. soms wordt dat dan juist niks. Quién espera mucho, puede poco esperar... zouden mijn Spaansen het Gabriel Garcia Marquez na zeggen.

Soms valt het tegen, soms valt het mee. Nu verkeren wij in de gelukkige omstandigheid, dat we een "graag" team zijn, Gretig in verbeteren, en ook dorstig naar nieuwe prikkels, en dat niemand dan ook een voorstel om zomaar een uur voor de training al bij elkaar te zitten, afwees.

Dus kwam het Deliberate Practice Plan -spel weer eens op tafel. Niet alles verbeteren, maar de aandacht richten op wat nu het meeste oplevert: Het werkt nog steeds.

De meiden maakten een bewuste keuze om iets te verbeteren wat het team naar hun eigen idee het best zou helpen in deze fase. Maar ze durfden dat ook uit te spreken en aan de anderen te laten zien. Mooi om de processen mee te mogen maken. Van iemand die simpelweg zegt: "ik wil gewoon altijd in de rebound, en zeg dat ook maar tegen me" of iemand die na eerste een hele waslijst overdenkingen te hebben opgeschreven, tenslotte zich beperkt tot een simpele schop onder de eigen kont  tot aan de filosofische wens toe om de Chaos te beheersen... Schitterend.

Gewapend met een plan kwamen ze daarna hun vloer op. De speelsters waren de baas op hun veld. Ze hadden de elkaar verteld waarin ze hun bijdrage, hun rol in de Mojo konden verbeteren. Als coach hoef je dan alleen maar te herhalen wat ze zelf net hebben gezegd en misschien af en toe een vraagje te stellen over de samenhang tussen de individuele verbeterplannen, en verder alleen maar toe te kijken.

Flipping the classroom. Vaker doen, coach..

Basketball op papier

 De Nederlandse basketballcompetities zijn afgelopen. Geweldige wedstrijden gezien, waarbij wie wedde op de uitslag, zijn voorspelling in strijd zag op gaan. NBA-finals lopen nog, de Nederlandse mannenploegen verplaatsen het speelveld heen en weer naar België. De wedstrijden worden door mijn doortrainende Uilen en Moesjes met een schuin oog bekeken. Misschien steken we er nog wat van op.

Mijn gedachten gaan terug naar de tijd dat kennis nog macht was en dat die macht in de zomer werd uitgebreid op de Recyclage en Herhalings-clinics in Brugge. Daar bleek dat half Europa bezig was te proberen het meeste verstand van basketball te hebben. 

Ook buiten de clinics om werd er lang en hevig gediscussieerd, ook met Duvel en Tripel in de man. Ik herinner me een boel discussies, die over het algemeen leidde tot overtuiging nummer 1; dat de coach die het laatst het bord en de stift mocht vasthouden, gelijk had. 

Met name presses en slimme manieren om onder pressie uit te komen waren vaak onderwerp van zo'n discussie. Overtuiging nummer 2: Discusses over presses werden niet gewonnen door de laatste die de pen vasthield, maar steevast beëindigd door te stellen dat noch echte pressie, noch de oplossingen daartegen op papier werken. Ze werken op de vloer of juist niet. Het is psychologie, geen natuurkunde. 

Zo hebben we ongetwijfeld een van de meest historische finales meegemaakt tussen Donar en Leiden. Vooral de van de zijkant geschoten beelden van de laatste minuten moeten voorlopig op elke coachcursus en -clinic worden getoond als illustratie voor alle X&O fetisjisten: Wow. Dat is sport. Het werkt niet op papier of op een coachbord... maar op de vloer. Zoals mijn zeer gewaardeerde center en vloercoach Bonny Appelman altijd zei: " It is the Energy, Stupid!" 

Kick off... or?

Er is weer aardig wat afgetrapt bij de RUG. Het Academisch jaar, al spreken we daar netjes van openen. Iets openen kan ook nog wel een verrassing zijn, maar bij het Academisch Jaar weten we wel zo’n beetje wat er gebeurt. Queen’s Gambit of Schönfeld-Indisch als opening, daar ligt een doorgewinterde zwartspeler niet waker van. Voor het grootste deel weten we wat er gebeurt. Niet zo verrassend. 

Maar dan weer even later moest het toch spannender. Door de activiteiten “Kick off” te noemen, hebben we meteen de internationals binnen en is het sportieve karakter ook direct duidelijk. 

We beginnen aan iets waarvan we hopen dat we er iets mee winnen. We zullen daarbij zweten! Het langverwachte bouwproces van het nieuwe Sportcentrum werd afgekickt. Hoera. 

Vervolgens, want de eerste vijf jaar moet het ook nog een beetje leuk zijn, werd ook het nieuwe buitenplein geopend. Dat gebeurde echter niet door iets met de voet aan het rollen te brengen, maar met een ietwat gehyped overslagspel. (hopelijk heeft Hans Biemans meer verstand van ping-ping….)

Slechts een halve week later kreeg de start van de samenwerking van de University Services ook die aanduiding Kick -off mee. We gaan met dingen beginnen!

Maar toch…. Kick off van services…. Hier gaan we even op kauwen met uw welnemen. De aftrap, die het begin van een voetbalwedstrijd markeert is toch in eerste instantie iets interns.. Je probeer de bal in de ploeg te houden en je hebt een doel voor ogen. Maar een service is echt een vorm van dienstverlening aan de tegenpartij. Proeft u het verschil? Was hier dan geen sportief begin bij mogelijk geweest? Met een University Servicekanon of zo?

De metafoor van de sportwedstrijd heeft natuurlijk altijd ook iets van inzet, van (over)winnen in zich. Maar toch moeten we misschien eens nadenken over wat we een start noemen. 

Hoe een gebouw eruit gaat zien, dat weten we nog niet precies, en zelfs het programma van eisen (de spelregels) is nog niet helemaal duidelijk. Hoe het met de Universitaire Dienstverlening zal gaan is ook nog heel ongewis, al beginnen we met goede moed. Sport is leuk, zeker. En vaak een mooie metafoor voor het leven. 

Openingen? Daar zijn bibliotheken over geschreven. Pas aan het eind wordt het leuk

Kick offs? We weten waar we heen willen. Het doel is duidelijk omschreven.

Een Service? Dienstverlening! Maar we streven naar een ace.

Het is in elk geval duidelijk dat het om de feestelijk markering van iets nieuws gaat. Dat is wel de  essentie en feestjes kunnen we -zeker als we samen moeten gaan spelen- nauwelijks genoeg vieren. 

het leven is op zich weer een metafoor voor basketball. Maar daar begint het ook anders. Niet met een opening, niet met een service, niet met een aftrap, maar met een sprongbal. De bal wordt opgegooid tussen twee spelers, eentje van elk team. Je weet nog niet welke kant het opgaat, maar de klok loopt vanaf de tik. We beginnen ergens mee: we springen feestelijk in het ongewisse? Let’s have ourselves a jumpball! 

https://www.youtube.com/watch?v=eQ4xr2fOxvk

Goed toernooi is een hele competitie waard

 De GNSK 22 konden eindelijk weer eens. Groningen is nog altijd serieus met de deelname en de begeleiding. Het was mooi dat het weer kon en volgend jaar wordt het nog weer beter.

Deze versie had natuurlijk veel mankementen. AFAS, als sponsor en vormgever van de digitale inschrijfsystemen... Kan niet anders dan dat daar wat fout gaat... En natuurlijk: Het is ook lastig om zoiets na drie jaar voor het eerst weer voor mekaar te krijgen. Het is een raar seizoen, qua rek, er heeft nauwelijks mond op mond reclame plaats gevonden, voor sommigen is het ook vooral een gezellig uitje. 

Natuurlijk. Maar dit soort toernooien ( Daar zijn er niet zoveel van.... Bij het Gumit en andere studententoernooien gaat het nergens meer om...) gun je elke zich ontwikkelende sporter. Er staat een heus kampioenschap op het spel, zelfs mogelijk met uitzending naar Europese Studenten Kampioenschappen. (Portugal volgend jaar, daarna Odessa?)

Dan de foutjes eruit halen, zodat de organisatie ook weer echt op de sport gericht is.(zoals om negen uur op zondag spelen, terwijl je aan de andere kant van de stad slaapt en om acht uur pas het ontbijt is en er geen vervoer is geregeld van slaap naar speellocatie.. dat soort dingen kan niet...) En voila: je hebt weer een toernooi waar je voor gaat. 

Een toernooi van een paar dagen, dat een platform biedt om met andere mensen in korte tijd iets serieus' neer te zetten.  Een zeer waardevolle leeromgeving, waar je spelers een poos bij een hebt, waar je kunt leren een rol te spelen en je een serieuze prestatiesporter kunt voelen.

 Ik ben er graag nog een paar keer bij. Volgende keer nog een serieuzere voorbereiding: Selectie, training, oefenwedstrijd tegen aansprekende tegenstander, en dan zo'n toernooi. Ik durf de stelling wel aan dat die bijna een hele competitie waard kunnen zijn.