Nog lange nait

Het was halverwege augustus van het jaar 1957; het bestuur van GSBV de Groene Uilen ging voor de allereerste keer een basketball-seizoen voorbereiden en op een steenworp van de kroeg waar dat ongetwijfeld gebeurde, versmolten tot tevredenheid van mijn ouders, de samenstellende delen van mijn DNA. 

Ik was er dus net niet bij. Maar ergens ook wel. Ik had nog geen besef van basketball. Het bestuur ook nog nauwelijks. De kennis over basketball kwam uit het korfbal, Groene Uilen waren studenten van de gezelligheidsvereniging Unitas. Daar was het echt gezellig en daar hoefde dus niet ontgroend te worden en de sporters van die club speelden dan ook in hun opgelapte groene shirtjes in een totaal verzuild landschap tegen de ontgroende ballen van Vindicat (Donar) de Katholieken van Albertus (volgens mij: de Slingeraap) of de Gristenen van Vera.. 

Mind you: Het Sportcentrum was er nog niet eens. Er werd gespeeld in de Korenbeurs tussen de gietijzeren palen en op de gerstekorrels of in de Groentenveiling, slippend op koolbladeren. 

Zoals gezegd ik wist niks van basketball totdat ik een juf kreeg die bij Boreas speelde en een “SuperK” meenam naar gym. Maar het Studentenbasketball groeide en bloeide. Vera en de Slingeraap werden samen ENOS, oftewel de Eerste Nederlandse Oecumenische Sportvereniging. 

Toen kwamen de jaren zeventig en Uilen puberde en ik ook
. Helaas heette Boreas nu Olympia, was Enos (nu zonder puntjes) het landelijk spelende vlaggeschip. En nadat Donar de studentensport vaarwel had gezegd, ontstond uit de resten daarvan Moestasj. 

Nu kwam de basketballkennis inmiddels uit moeilijk te vinden boeken en van cursussen. Laat uw dienaar in 1980, net als Uilen net volwassen, toevallig net genoeg diploma’s en boekenwijsheid opgedaan hebben om aantrekkelijk genoeg te zijn voor het begin van een mooie relatie…

Na 42 jaar zijn we nog steeds samen. Saai is het nooit geworden. Verre van dat.  De club heeft elk niveau gehaald, ENOS en Moestasj opgeslokt, kampioenen gebaard en nog steeds meer aantrekkingskracht dan ze aan kan. Dus ik ben ook nog steeds dol op haar… ook nu de basketballkennis van internet en soms van de wind lijkt te komen, en de club 65 is geworden, gaan we nog niet met pensioen. En nog niet scheiden ook. Nog lange nait!

coach Kaj

Een best kort verhaal

 

De schrijver pakte zijn bloknoot, legde het voor zich op tafel en likte aan zijn potlood. Daar kwam weer een verhaal aan. Hij ging er eens goed voor zitten. Hij wilde net beginnen, toen er op het raam werd geklopt. 

Een lange bleke vrouw stond naar binnen te kijken, een witte hand tegen het glas.

De schrijver stond op en liep naar de keukendeur en liet de vrouw binnen. Ze deed haar jas niet uit maar zette wel haar indrukwekkende  wandelstok tegen de wand. 

“Ben jij de schrijver?”, viel ze met de deur in huis. “Och”, zei de schrijver, “het zijn maar verhaaltjes.”

“Lang verhaal kort,” zei de vrouw, “je moet met me mee..”

“Dat schikt niet erg”, zei de schrijver, “Ik zou net beginnen met een nieuw verhaal.”

“Duurt het lang?”, vroeg de dood, want die was het. “Het linkt als een cliché, maar ik heb nog meer te doen.”

“Nee, joh”, zei de schrijver, “Zo gebeurd. Ga effe zitten.” En dat deed de dood.

Ze zat nog maar net, toen de schrijver zijn potlood stevig op het papier drukte en sprak: “Dat was hem al”. 

“Mooi zo,” zei de dood, “Kom. En vertel het me onderweg maar”.

Samen de wei in

Er mag weer wat. Na een enorm lange tijd waarin wij, ieder voor zich, het samen er onder moesten krijgen, mogen wij weer de wei in.

Vanaf maart konden we weer wat buitensport aanbieden, ook voor ”binnensporters” en dan merk je opeens waarom het binnensport is en wat voor een fris voorjaar we hebben gehad. Afstoppen op een glibberig atletiekbaantje, handen te nat en koud om een bal te vangen. Ik zag boksers in hun handen wrijven met hun handschoenen…

Maar de echte die-hards konden weer bewegen. Ze hebben het zo gemist, dat ze zelfs soms stromende regen en temperaturen van ver onder de 10 graden het hoofd bieden.  

Maar bewegen is niet het enige wat we gemist hebben. Uit de mond van de bekende Universitair sportfilosoof Johan Poppinga tekende ik het al eens op: “Wij sportcoaches zijn op de Universiteit de enigen die onze stem nog wel eens verheffen tegenover de studenten, bij minder gedrag”.

Inderdaad. Omdat we ze wijzen op wat goed en wat slecht voor de teamresultaten is. Dat is iets wat binnen de jachtgroep van een team veel steviger doorklinkt dan in de hele maatschappij: “We krijgen Corona er alleen samen onder…” 

Het grootste effect van de bestrijding van het virus zal uit gaan van het opnieuw verspreiden van de teamgeest. Wedstrijden. Winnen, verliezen, elkaar beter maken. En nu gauw een beetje.

een poll met een pointe

Vandaag weer echt en totaal over basketball:

 Op een van de sociale media kwam een basketball-trainersvraag op me af. Het was een soort poll waarin de opdracht was: zet in volgorde van belangrijkheid voor je training:

A: Special Situations

B; Skills and Shooting drills

C: 5 on 5 scrimmage

D: Rebound en defensive drills

Ik heb braaf iets ingevuld, maar zou toch graag in de gelegenheid zijn om mijn keuze uit te eggen en te nuanceren. Ik voel de behoefte zo'n vraag heel erg in het nu te beantwoorden. Dus hoe ziet jouw training er straks uit - als het weer kan? Uhm.. daar hoef ik niet zo heel lang over na te denken maar het is wel een beetje anders dan anders. 

De lezer mag het natuurlijk eerst zelf bedenken: Toe maar.

Mijn keuze: 1 C, 2 A, 3 D, 4 B.

Ja dat dacht ik wel, dat moet ik uitleggen. Fijn dat dat even mag: Klopt het niet met het motto dat u van mij kent: Mijn eeuwige vragen zijn inderdaad, naar Hubie Brown: "Schieten we genoeg? Rennen we genoeg?" Maar u heeft mij ook - bij oefeningen - horen zeggen: "Hela, dit is geen oefening!"

Wat hebt u het meest gemist? Het spelletje. (en als nuance: misschien niet meteen per se de hele tijd 5 tegen 5, maar ook 3x3. ) Spelen! Hoe was dat ook weer? Oh ja: en als je het verdomde om de dingen van D te doen: je body on somebody te zetten, dan verloor je dus. zo was dat. Special situations lees ik in dit verband meer als de situatie dat de bal al ergens is, dat er overtal situaties georganiseerd worden.. Fast Break! En B, schieten en individuele skills.... als je dat niet geoefend hebt in tijden van Corona.... dan heb je wat uit te leggen.. En als je dat wel hebt gedaan, mag je het wel laten zien, maar vooral in het spel. Want dat kan dan weer.. eindelijk.. Veel speelplezier!

D'r bie of nait d'r bie, that is the question

Sorry hoor, dit stukkie gaat niet alleen over basketball... (het leven is een metafoor...) 

Vanochtend in de Volkskrant weer een mooi commentaar van de door mij gewaardeerde columnist Bert Wagendorp.

Net als ik heeft hij zijn hele leven -politiek- tot een minderheid behoord. De minderheid die gelijk had, natuurlijk, maar toch. Ook ik heb nog nooit op een partij gestemd die landelijk meedeed in een kabinet.

Samenwerken op links, roepen we allebei. Het is fijn om je weer zo begrepen te weten op p.2 van de krant. Totdat hij besluit dat D66 er wel en de SP niet bij hoort. Dat vind ik jammer.

Toen ik politiek gesproken ontwaakte, werd ik lid van de PSP. Gebroken geweertje. volledig achter Fred van der Spek. Compromisloos uiterst links. Op uiterst links kan het nu best eng zijn, toen mocht ik me rustig, behalve met portretten van Che ook met Marx zelf, Fidel, Mao en Ho Tsji Minh omringen. Je zou me op z'n minst een zolderkamercommunist hebben kunnen noemen. 

De oudere kaderleden die op mijn studentenkamer kwamen, vertelden dan wel eens wat zij daarvan vonden, de discussie kon oplopen, maar de sfeer was en bleef - uiteraard- erg vreedzaam. Ik leerde veel van ze, niet in de laatste plaats over hoe je een verschil van mening kon gebruiken om een betere mening te vormen... Dat ging overigens net zo als met mijn iets oudere makkers van het Gronings Coaches Kollektief... Veel aan gehad, al die dialectiek, ook toen ik zelf in de positie van mentor en coach kwam.  

De vorige samenwerking op links leidde echter tot Groen Links en na een hoopvol begin begon ik te vinden dat die partij wat teveel naar het midden schuurde. Nog tijdens het bombardement op Belgrado belde ik de SP en sindsdien ben ik daar. Ook de P vind ik hier nog steeds het meest terug. Ik schrik ook wel eens van dingen binnen de partij maar mijn vragen en zorgen kan ik altijd delen, ik krijg direct antwoord en natuurlijk ben ik het niet met alles eens. Stemde voor het associeren met Oekraïne, was geen fan van de aanpak van Ron Meijer, voel me vaak (socialistisch) internationaler en meer Europeaan dan wat gangbaar is bij de partij, maar in grote lijnen zie ik dit programma en deze mensen nog steeds het meest zitten. 

Ik ben trots op mijn zoon die actief is bij Rood. Uiteraard hebben we discussies en uiteraard zijn we het heel vaak niet eens over welke kant we op zouden moeten met de staat van het land en de partij. Intern is het weer hommeles, wat bij Wagendorp net weer de overtuiging versterkt, dat je zo'n steile groep er niet bij moet hebben... Maar wat moet je met de aanstormende talenten die anders of meer willen dan wij? Ze eruit gooien? Met de wijsheid in pacht? Collega basketballcoach Ton Boot zou zeggen van wel.. Voorkom de crisis ...(Ik herinner me ook een jonge Renske Leijten, die door de ouwe Marijnissen op haar nummer werd gezet over een portret van Mao...) Maar het is wel sund van al die energie, he? 

Een zich zelf respecterend team omarmt zijn bijzondere leden en geeft ze ruimte, blijft in gesprek. En pakt zoveel mogelijk van de wijsheid van de minderheid op. Dank ze voor hun inbreng, scherp je eigen mening daaraan. Pacifistisch in gesprek. Shoot hoops not people. En geldt dat misschien ook voor een samenwerkingsverband op links? Ik voel me niet zo steil als de Ventoux..Keertje over babbelen, Bert? 

Wit begint en wint?

 Kijk... als iedereen het heeft over the Queen's Gambit.. Bert Wagendorp over de schrijver, Max Pam over de zetten en het boek, Ligterink over een partij van Polgar... als het Vk Magazine er al een half nummer aan wijdt kunnen we hier natuurlijk niet achterblijven. Het sportboek van de vorige eeuw, met terugwerkende kracht?

De geweldige serie gaat niet alleen over schaken. Voor andere (denk)sporters is het bingen en ondertussen nadenken over wat er gebeurt ook heel interessant. Het kan zelfs helpen om in deze saaie sporttijden het nuttige met het aangename te vermenigvuldigen. 

De eerste invalshoek waarin we sportfilm The Queen's Gambit bekijken is het aardige aspect van het "spelen in het hoofd" Dat gebeurt niet letterlijk in het hoofd - Beth's bord verschijnt op het plafond, boven haar bed en daarop doen de stukken hun dodelijke positiespel. 

Ik zei in het verleden vaak dat je een heleboel aspecten van sport ook "in je luie stoel" kunt trainen. Psychocybernetica, Spiegelneuronen, visualisaties. Maar deze dagen is de referentie aan "op je rug op bed, starend naar het plafond" eventueel met behulp van ontspanningstechnieken (pillen zou ik daarvoor niet aanraden overigens...al is dit gezien het stijgende Ritalingebruik onder studenten minder bijzonder dan het lijkt) makkelijk gemaakt. Joop Zoetemelk zei ook al dat de Tour in bed werd gewonnen. Probeer het maar.

Even tussendoor: Als we straks eindelijk weer mogen spelen, (je weet wel: twee partijen en dan proberen te winnen) is het bij mij op trainen nog altijd zo dat de witte partij eerste de bal krijgt. Wit begint. Basketball is ook een denksport. Waarvan akte.

Het andere aspect is dat uit de titel. Damegambiet.  Dat is de naam van een veel gespeelde opening. (1. d2-d4 - d7-d5 2. c2 c4
etc. een pion als kanonvoer offeren voor de neus van de dame om daar een goed positie in het midden voor terug te krijgen). In schaken is een goed begin duidelijk het halve werk. Je weet wat stukken kunnen en hoe je daarmee schade aan kunt richten. Met een beetje analyse van de tegenstander weet je waar die goed in is en hoe kom je nou in een positie waarin jouw kracht de zwakte van je tegenstander tegenkomt. 

Zo meer gaan denken in je eigen sport, in openingen, in "entries", in bepaalde types van service tegen bepaalde tegenstanders of in bepaalde fasen van de wedstrijd. Dat helpt in ieder spel en iedere sport. Beginnen met een plan in je hoofd. En die openingen dan ook beheersen, door ze veel te oefenen. De eerste zetten zijn zo bekend dat ze praktisch geen tijd kosten. Ook op je plafond of op een bord.. Met "wit", met de eerste klap, heb je de meeste kans. Initiatief loont in elke sport. 

In de Volkskrant van deze zaterdag wordt de redactiemedewerkers gevraagd naar hun voorkeur voor fysieke-dan wel denksport. Een gedachte die vaak wordt uitgesproken is.. ik wil graag mijn hoofd leegmaken.. ik denk al zoveel in mijn werk... Uiteraard is daar een verschil. Maar voor het brein maakt het juist het minste uit. Het brein komt niet tot rust door niets te doen, maar door op de aandacht op iets anders te richten. Bewegen ondersteunt dan die andere scherpstelling. Wat maar wil zeggen: sporten zonder hersenactiviteit bestaat niet.

Er bestaat al zoiets als schaakboksen: potjes snelschaak worden afgewisseld met bokspartijen en na afloop wint degene die die tamelijk heftige afwisseling het beste aankan. Met de squashcollega's hadden we het over Roel Boomstra, twee keer wereldkampioen dammen en niet onverdienstelijk squasher. En absoluut de beste kandidaat om wereldkampioen squashcheckers te worden. 

Voor varianten van breinspreidsporten hou ik me aanbevolen. Basketball-beerpong is bij voorbaat afgewezen. 

Old en Nu

 Ha, ik sta weer langs het veld. U zult me op de herinnering van mijn blauwe ogen moeten geloven, want bekijken is er voorlopig niet bij..

Voor de mannen van vroeger, waar ik een paar week geleden weer eens mee at, was dat niks bijzonders. Zij kennen mij niet anders dan als basketbalcoach. Dat iemand zo lang hetzelfde kan doen.. Zo'n gebrek aan mobiliteit is niet van deze eeuw, zeggen ze dan. Dat ik dan van één van hen de dochter in de groep heb, vertedert ze weer wel, die ouwe jongens die meer golfen en fietsen dan basketballen.

Natuurlijk ga je al coach heel anders om met leeftijdgenoten waar je ook mee speelde, maar ook de kijk op het spelletje is toch merkbaar veranderd: de ouwe jongens vragen nog wel eens naar de vernuftigheden van de "X and O's" van toen, terwijl de energie en de "Mojo" van het team me vooral bezig houden. Nou die Mojo van deze Grijze Uilen is nooit een probleem geweest. Nooit kampioen maar altijd groei en het feit dat we daar na bijna 40 jaar nog steeds af en toe zitten, zegt wel genoeg.

Hoeveel van dit soort Klik-teams maak je mee? Er schieten me nog wel een paar te binnen waarmee het absoluut nooit als werk heeft gevoeld. Zeker twee Moestasj mannen teams, de Uilenvrouwen van begin van deze eeuw en zeker ook die van het laatste kampioenschap in de promo staan me na aan het hart.

Maar het leukste en meest nabije team is toch altijd dat waar je mee bezig bent. En dat belooft weer veel. Ik voel al een prima klik. Of ik met deze Mademoeselles over 30 jaar ook weer ergens aan een tafel herinneringen op zit te halen zien we dan wel. Het belangrijkste is nu.