Joost mag het weten

 Ze noemden het een congres. Een congres is een grootschalige en vaak meerdaagse bijeenkomst rond een bepaald thema, waar bijvoorbeeld wetenschappers of leden van een bepaalde organisatie aan deelnemen. Als het meerdaags is, dan zijn de maaltijden en andere pauzeactiviteiten misschien wel de belangrijkste gelegenheden om informatie en ideeën uit te wisselen. 

Dit was een middagje voor sportcoaches, georganiseerd door FC Grunnen en de Talenthub. Dick Lukkien was jarig en er werd iets verteld;
veel inbreng werd niet van de deelnemers gevraagd op het eerste gezicht. 

Gelukkig was er wel een borrel en waren er ook leuke collega’s om mee te praten.

En gelukkig liet de keuze aan onderwerpen wel ruimte om juist iets met samenwerking en “wisdom of the crowd” te doen. Het werd dus best een welbestede middag.

Neem nou Joost van Geel. Deze oud Sportcentrum-collega en ALO-Billy is tegenwoordig hoofd der Nationale Coachesschool. Bij Coach NL is hij ervoor verantwoordelijk dat de topcoaches van alle mogelijke pluimage hun persoonlijke ontwikkeling optimaal kunnen vormgeven. Dat dat enig inzicht vergt in veel sporten en bovendien de noodzaak af en toe zo breed mogelijk te kijken, lijkt me wiedes. 

Joost had zich duidelijk voorgenomen om zijn verhaal in een zo interactief mogelijke setting te vertellen en slaagde daar goed in. De toehoorders werden deelnemers wisselden informatie uit en dansten bijna door elkaar heen. (van sommigen weet ik nu zelfs de achternaam van hun moeder!)

Dit paste dan ook erg bij zijn thema: “de coach van de toekomst”.

Voor mij klinkt coach van de toekomst als een pleonasme. Het verleden hoef je niet te coachen toch? After the Game is before the game. Toch ziet Joost nog wel een rol weggelegd voor dat wat vroeger gebeurd is. Komen we zo op.  Voor de aanwezige Coaches vdT heeft van Geel eerst een paar andere aanbevelingen:

• wees Nieuwsgierig! zegt hij. Joost hoeft het ook niet allemaal te weten. Nog steeds is kennis een heel belangrijke factor, maar het gaat niet meer zozeer om wat je weet maar meer om wat je nog niet weet. Dat betekent vragen, luisteren, om je heen kijken.
• wees Zelf-reflexief.  Vraag je af hoe je beslissingen, adviezen en de positie die je inneemt ten opzichte van de sporters werken. Moet het anders?
• wees Zelfsturend. Je eigen autonomie, maar ook die van de mensen om je heen behoeft bewuste en structurele  aandacht. Van Afhankelijk naar Onafhankelijk naar Samenhang. 
• wees Empatisch. Coaches die aan éénrichting verkeer doen (coachen via decreten), zijn overbodig geworden.
• en tenslotte verrast Joost de (hier en daar wat oudere) toehoorders door de rol van de coach in de prestatie-teams te vergelijken met die van de grootouder. Niet de zorgen over het brood op de plank en de directe opvoeding, maar wel in staat om een metapositie in te nemen. Een Pater  Familias die belast is met het draagvlak onder het proces.

Maar dus is de coach van de toekomst ook iemand met levenservaring en een hoop stilzwijgende kennis, en die mogelijk het tipping point voorbij is: Zoveel weten, dat je weet dat je niets weet. Vat ik het zo goed samen, Joost?

Vijf voor twaalf

 “Misschien moet ik het terugnemen en is het toch echt tijd dat je opstapt, Kaj!” 

Het drukte me met de neus op de feiten en de informele borrel, waar ik met collega’s zat, in de werkplaats van het Sportcentrum kreeg een extra lading.

Er was een stilte na bespiegelingen over de komende tijd. Een behoorlijke groep sportleiders neemt binnenkort afscheid, en hoe moet dat dan. Ik mocht me even gelukkig prijzen met het onbegrip, dat ik daar ook bij hoorde. 

Nu keek ik net even op mijn horloge, omdat bijna alle aanwezige collega’s dat op dat moment ook deden. Smartwatches, verbonden met smartphones, daar konden allemaal dingen mee en dat lieten ze aan elkaar zien. 

De knol, die ik tevoorschijn trok, hing aan een ketting en moest worden opgewonden. Hij gaf mijn tijd aan. Ik was opeens toch duidelijk van een andere generatie.

Kaj

Figures that do not add up

 

Op de een of andere manier is mijn brein gedresseerd om 22:22 te zien. Als ik al toevallig naar de klok op telefoon of tv kijk, is het vaak 22:22. Wel zo vaak zelfs, dat het bijna geen toeval meer kan zijn. Aangeleerd toeval? Bestaat zoiets?

Ook afgelopen zaterdag, tussen 20 en 21.00 uur ergens, was het 22:22.

In dit geval was het de ruststand bij onze wedstrijd. Toeval? Nou daar had den we eigenlijk niet zoveel aan over willen laten. Harde cijfers lagen ten grondslag aan deze wedstrijd. 

En ik had de optelsom was heel precies doorgenomen en we waren het er nog wel zo over eens geweest: 

Zeg we nemen 16 driepunters en we schieten 25 %. dan scoren we 12 punten. We schieten ook nog 40 keer binnen tweepunts-land, inclusief layups.. Niet te veeleisend: 35 %. Dat levert 28 punten op. Met genoeg schoten onder het bord moeten we toch wel 10 keer naar de vrije worp lijn kunnen. Dat oefenen we altijd op 60 plus %, dus 12 punten is ook daar redelijk. Toch?

Instemming. Dat moest kunnen. Hoofdrekenend kwamen we op 52. Halen we 52, dan winnen we best de helft van de wedstrijden in onze competitie. 

Dan ken ik de tafel van 13 nog en weten we dat we op 13 per kwart uit komen.

Bugger. Halverwege liggen we dus al 4 achter op schema. en toch klopte het wel aardig: we hadden zelfs al boven verwachting drietjes geschoten en ook qua lay ups zaten we redelijk in de race, evenals met het krijgen van vrije worpen. Het krijgen overtrof de verwachtingen. En we namen ze ook allemaal. En dat nemen heeft ook altijd vooral onze aandacht. De take, not the make. 

Something did not add up, bedacht de coach later op die avond (toen het toevallig 22:26 was), het maken was wel onze makke. Is dat nu liegen met cijfers? Lies, Damned lies and statistics? Of alleen een beroerd uitgesproken voorspelling? Het percentage Vrije worpen was geen 60% maar 16…

Noaber-Ubuntu

 De vrouwen eredivisie voetbal begint weer. Leuk stukje van Jonna ter Veer op de Nos-site.

In Twente “boetseren” ze een nieuwe succesploeg met “Noaberschap” als uitgangspunt. Samenvatting: de tamelijk nieuwe ploeg gaat het goed doen, want ze gaan “omkijken” naar elkaar. Mooi uitgangspunt. De kampioensploeg is helemaal vernieuwd en de vaste krachten zijn weg. Dat wordt nog wat want dat waren individueel topspeelsters. Toch denken ze in het oosten dat dit wel eens een geluk bij een ongeluk zou kunnen zijn. De vertrokken vrouwen waren “misschien wel wat dominant” en “niet zo makkelijk te managen”. Dus.. goede hoop op beter. Op het bord bij het veld, dat de ouders moet helpen relativeren, kan de zin “Het is hier geen Championsleague” als worden doorgestreept. Zover zijn de vrouwen hier al.

Bij de woorden “Noaberschap” en “omkieken” ging mijn hart als coach sneller kloppen. Dat is namelijk Twents voor Ubuntu. (Een mens is een mens als die wordt gezien door andere mensen. I am, because we are) Zo hoort het in de teamsport. Toch wil ik de Leu oet Twente even waarschuwen…

Ubuntu of Noaberschap laat zich niet “managen”… je moet het doen… 

Ik vrees dat het idee is, dat deze groep, met mensen die (het management laat…) omkijken naar elkaar, makkelijker te managen zal zijn. … en dus heel goed zal presteren…

Echte prestatie ontstaat (soms.. het is sport, he?) wanneer onafhankelijke, zelfbewuste kikkers geen manager nodig hebben om hun kruiwagen te duwen.. Het is bijna dierendag, dus er kan nog wel een fabel worden doorgeprikt: die van “een leger van herten geleid door een leeuw” dat zou winnen van “een leger leeuwen geleid door een hert” Gelooft u het zelf? 

Managen?

Ik wens de mensen in Twente na hun “forming” mooie herfststormen en een mooi normeren toe. 

coachkaj

Opvolgers

“Mensen die echt wat willen leren en de de volgende topcoach willen worden, zitten natuurlijk op de eerste rij”, begon Joop Alberda zijn betoog in het Willem Alexander Sportcentrum. Het was op die rij in het amfitheater vrij rustig.  

Je bent nooit te oud om te leren en oud collega Alberda heeft natuurlijk wel iets te brengen, dus ik zat er wel. Omdat ik wel wat te oud ben om Joop’s opvolger te worden, volgde ik het van tussen de andere wat grijzere en kalere hoofden, wat meer naar achteren.

Joops verhaal over wanneer een team geen vriendenploeg meer is en wanneer respect en vertrouwen de basis is voor samen presteren, blijft interessant. Goede vraag wel, waar alle aanstormende coachtalent wel zat, die avond. Joop had een punt. Het programma van die avond, georganiseerd door de Noordelijke Talent Hub van NOC/NSF, had niet voor niets de titel “De Opvolgers”, meegekregen?

De eerste rij was inderdaad wel waar ik vroeger zat, bij clinics Ik zat zelfs op Joops boot in het Oosterhamrikkanaal omdat ik dingen wou weten en omdat ik van plan was om een keer, als ik daar aan toe was, met de Nederlandse basketballmannen of -vrouwen naar de Olympische Spelen te gaan. 

Opvolgen, dat deed je ook door assistent te worden, in de keuken te kijken van een topcoach. Assistent van Vladimir Heger, wilde ik wel worden. Heger was toen onze bondscoach en topsportcoördinator. Hij schreef (met de hand, in blokletters) een plan dat Nederland in de richting van OS moest krijgen. Dat was in mijn ogen een mooi plan, daar zag ik ook een rol in weggelegd. 

Mensen bij de bond dachten daar toen anders over en Heger werd uitgerangeerd. Te lief, te intellectueel, teveel visie, te grote plannen? Ik probeerde hem dan maar op te volgen, ik solliciteerde daarna ook naar de functie van vrouwenbondscoach..  anderen werden geschikter bevonden. Misschien was het te vroeg, misschien was ik ook wel te lief. 

Anderhalve maand later luisterde ik - je verzint zoiets niet - naar Joop’s letterlijke opvolger. Toon Gerbrands hield een inspirerend betoog over de weg naar de top. Ook die van de coach. De weg van de held. Welke stappen moet je maken? Op de eerste rij zitten, mensen bellen, met toppers praten, beetje gek ervan zijn en alles willen meemaken en leren wat je nodig hebt.. en dan zit je nog maar op 90%, dus je bent nooit klaar. 

En dan.. moet je ook nog maar zien hoe het valt.. om het cirkeltje helemaal rond te maken..op diezelfde inspiratiedag werden de plannen van de huidige Technisch Directeur van de Basketballbond uitgelegd… klonk goed.. klonk bekend zelfs.. 

Van achteruit de zaal (ook daar…) kon ik niet laten om luidkeels te verzuchten: “Vrijwel helemaal Hegerplan.. 40 jaar verspild.” Veel andere, wat oudere aanwezigen wisten het ook.. Ach… nu zijn andere mensen aan de beurt: ook zij die wilden opvolgen hebben weer opvolgers…..

Schoenen uit

 “We willen volgend jaar weer kampioen  worden, coach.”, zeiden de meiden, nadat het feestgedruis was verstomd. “Repeat! maar dan moeten we wel stappen maken..”

We zaten bij elkaar na een zeer geslaagd seizoen. Kampioen van de promotiedivisie, studentenkampioen, onderweg naar de Europese University Games, zelfs in gesprek over de mogelijke gang naar de hoogste klasse, maar die stap bedoelden ze niet. Het moest een beetje harder. 

In de studentensport is de ‘hogere wedstrijdsport” meestal het hoogst bereikbare. We bedoelen dan het op een na hoogste niveau. Dan kampioen worden is een witte raaf. Dit was zo’n bijzondere situatie en veel meiden bleven.

Stappen maken dus. Ok. 

Newsflash, Spoiler Alert: Het werd niks. Even goede vrienden in het gouden team? Ook dat even niet.

In mijn huidige functie, op zoektocht naar sportkennis, zat ik een paar weken geleden bij  Koen Lemmink van Bewegingswetenschappen. Mooi gesprek. Wat kunnen we als Sportcentrum betekenen voor onderzoek en de verspreiding van kennis? En wat voor onderwerpen komen er dan zoal langs?

Als voorbeeld wees Koen op het onderzoek dat bij BW in Groningen gedaan was naar de belastbaarheid van sportende vrouwen. Stond net een flink stuk over in de Volkskrant. 

Heel interessant: wij hadden in ons top jaar ook aan een onderzoek van Sportkunde meegedaan: de trainers bedachten hoe zwaar een training moest zijn op een twintigpunstschaal, de speelsters stuurden na de training individueel een appje naar de onderzoeker. We hadden data over onze belastbaarheid, zoiets moest hier natuurlijk ook aan ten grondslag liggen. Geïnteresseerd las ik het artikel nog een keer.

Een citaat trof me en dat ging niet over de belasting tijdens het seizoen: voetbalinternational Danielle van de Donk had het over het vrijwel niet hebben van vakantie. Na de belastende competitie doen dezelfde hard trainende en veel spelende vrouwen ook weer volop mee in de toernooien. Wanneer rust zo’n sportvrouwenlijf nou?

Ik kreeg opeens zo’n irritant gevoel.. of er iets in mijn schoen zat. Ook mijn team van hard studerende en hard trainende meiden had geen vakantie gehad: ook in de volle zomer in Kroatië was het presteren geblazen. We hadden allemaal het stappen maken hoog in de agenda staan. 

En wanneer kun je nu tegen het volledige Roemeense nationale team spelen, tegen Litouwsen uit de Euroleague en ook nog ’s ochtends een hele zaal beschikbaar hebben om te trainen? What does not kill you makes you stronger, of niet?

Het was een geweldig jaar, met een geweldige zomer, maar het ding in mijn schoen vertelde me opeens een boel nieuws over de redenen waarom het het jaar daarna niet liep. De meiden waren opeens langdurig geblesseerd of verloren om andere redenen af en toe betrokkenheid. Is er ook zoiets als antibasketballgif? Wat zit er toch in die schoen? Opeens denk ik aan Jan Janbroers, misschien wel de beste coach die er in Nederland heeft rondgelopen. Een dokter die het medicijn kende tegen antibasketbal vergiftiging: Blokjesvoetbal! 

En ik zeg altijd: You got all summer.. en dan bedoel ik om die finishing skills aan te pakken of power op te bouwen voor de rebound.. 

Niet alleen maar dus… Andere dingen. Een boek lezen, wandelen. Badmintonnen tot de vegaburgers klaar zijn… je schoenen uittrekken om je voeten te bevrijden van irritaties..

En wat zat er nou feitelijk in mijn schoen dat zo zeurde?

Het was veelzeggend: een magneetje van mijn coachbord….

Wat basketball zo leuk maakt

"Games tot elf, twee punten verschil", het verloop van een potje squash is zo logisch als de sport zelf. 

Twee punten verschil, dat vindt iedereen ook wel redelijk, lijkt het. Je bent al zo lang gezamenlijk opgetrokken in de score, zo aan elkaar gewaagd, dat het doordrukken van de winst ook wel wat inspanning mag kosten. 

Ik refereer nog wel eens aan de oude regels van het spelletje, toen ook 1 punt verschil nog mogelijk was. Vaak waren dat toch de mooiste. Twee punten verschil is voor watjes, roept de basketballer in mij.

1 (zegge: één)  punt verschil: dat zijn toch wel de mooiste overwinningen, vaak. Voor de poorten van de hel weggesleept, zonder herkansing. Heerlijk.

Nou. Niet altijd. Neem afgelopen weekend. We gaan in onze tweede Coppa Universatea meeting tegen Uilen 2 de hele wedstrijd gelijk op. Wij voor, zij voor, nooit meer dan punt of 5 verschil. 

Precies zo'n verschil maken mijn meiden aan het eind goed. Overtime dreigt of lonkt. Bij een gelijke stand  besluit de scheids ons de bal uit te geven. 6 seconden op de klok. 

"Zullen we een time out nemen?", vraagt assistent- coach Rianne. 

"Ze weten wat ze moeten doen, " vind ik. Organiseren, mensen op de goede plek. opties genoeg om een schot te kunnen lossen. Overtime hebben we al, winst kunnen we krijgen. Wat basketball zo leuk maakt.

Nou: ze bakken niks van het out of bounds-spelletje. Maar de bal wordt wel goed ingenomen  we tellen allemaal mee. 6, 5andere kant opkijken, 4 en uit eigen improvisatie komt opeens, 3 een prima kans voor een linker lay up voor Marina. krijgt de bal, 2,1, net op tijd uit de hand, 0, ploef! Buzzerbeater.

De ontlading is groot. De derde overwinning in de tweede divisie is een feit. De Fat Lady heeft gezongen.

Oh nee? We hebben het toch allemaal goed gezien, meegeteld? Ja.... Maar de scheids heeft toch het gevoel dat de klok eerder gestopt had moeten worden. Oh ja? Bij het loslaten dan soms? Bal in het netje is toch pas de score? 

Helpt niet. Scheids zet een seconde op het bord. Time out. 1 seconde betekent 1 pass is mogelijk en dan geen schot weggeven. In elk geval geen driepuntspoging. 

Time out over. Oh , nu is het zelfs 2 seconden geworden? Dat is helemaal raar, maar meer dan dat: dan is opeens ook een tweede pass nog mogelijk. Twee seconden is zo'n eeuwigheid die Basketball zo mooi kan maken.

U voelt hem al. Linkerhandje van Laura komt onder de bal en hij gaat erin. Shit....  overtime... gelukkig geen driepunter, daar is iedereen, inclusief de tegenstander het over eens. 

Alleen: de Scheids niet. Hij weet het niet zeker, maar geeft toch een drietje. 

Maar ho even: iedereen heeft dit toch gezien? Dat helpt niet. De beslissing van de scheidsrechter telt.

Hij weet het na afloop ook niet echt zeker, hij is bereid om videobeelden terug te kijken, die zijn niet ogenblikkelijk beschikbaar. Game over. Anticlimax.

Voor wie wil weten hoe het afloopt, met zowel op video vastgelegd dat we qua gebruikte tijd al goed zaten, als dat de plaats van afdrukken geen 3 punten waard was? We treden in verbinding met de bond, alle bewijzen mee. Antwoord per omgaande is dat de scheidsrechterlijke beslissing blijft staan, zelfs als die zelf aangeeft dat het fout was.

Goed gespeeld. Alles goed gedaan. Gewonnen, maar geen punten.. zoiets. Tijd voor nieuwe inzichten, die basketball net zo mooi, maar soms eerlijker zou maken?