if you can shoot...

"Je hebt schieters en schutters, schaiterds en scorers".
De quote is van Marten Scheepstra, jarenlang mijn collega bij het SC en hij viel voor het eerst in discussiegroep "het Gronings Coaches Kollektief" waar we heel tevreden over onszelf waren als we dit soort dingen hadden bedacht.
Daarmee duiden we, achteraf, aan dat schieten vooral iets mentaals was en iets wat je kon of niet; de techniek namen we een beetje op de koop toe. Schieten deden we met één hand, passen met twee, zover waren we wel, eind jaren zeventig.. Toen vonden we al wel vreemd, dat spelers bij Bill Pijl wel merkbaar beter gingen schieten... Omdat die geen tijd aan verdedigen besteedde, zeiden we dan maar.
Er waren nog geen instructievideo's en was nog geen bewegingswetenschap en op de ALO deden ze alleen maar aan turnen. In de jaren tachtig doken voor het eerst gespecialiseerde shootingcoaches op. Dat was een eyeopener. Basketball nam qua kennis in trainingsleer opeens een vlucht. Begrippen als ergonomie en plyometrie kwamen voor het eerst op en we gingen van een fixed- naar een growth-mindset. Schieten kon je leren en gewoon door te weten wat voor jou essentieel was en het veel te doen. Bill wist dat vroeger al en hij zei ook altijd: "If you can shoot, you can play." Ook Jan Janbroers, een andere grondlegger van het moderne basketball in Nederland wist dat: "een goede schutter is een slechte schutter die bleef oefenenen". Ook dat heb ik sindsdien al heel vaak herhaald in individuele stukjes training of, inderdaad, op "Het Schotuur".
Het Studenten-schotuur, steevast op vrijdag, werd vanaf de vroege tachtiger jaren het laboratorium voor onderzoekers van schottechniek.  (jarenlang in een piepklein zaaltje met maar een kleedkamer in de binnenstad, met een aanzienlijk hogere opkomst na donderdagse borrels, als mensen elkaar overtuigden dat gemengd douchen erg charmant was..) Jarenlang hadden we de hele HG-hal met 12 baskets tot onze beschikking en de laatste jaren was het laboratorium gesloten wegens personeels- en ruimtegebrek. Een pijnlijk gemis.
Het Schotuur is weer een beetje open, beperkt in tijd en zaalruimte, maar de bovenstaande quotes rollen weer over de vloer. Old school?
Van de bedenkers van de "Beroemde Grote Woorden" is alleen Marten nog onder ons maar de benadering van schieten als een fusion van mikken, mentaal, ontspannen, boog, voetenwerk, ergonomie en ritme en niet in de laatste plaats: oefenen, is springlevend.

Tex de ideale

Hoe ziet de ideale assistentcoach eruit? Is dat een aanstormend trainerstalent? Is het iemand die alleen de pilonnen neerzet en de stopwatch vasthoudt? Is het Dick Advocaat? Of is het je schoonvader? Op elk potje past een dekseltje.

Omdat bij de ACLO verenigingen het format van de "verenigingstrainer" - zeg maar een studentassistent zonder vergoeding, een medestudent die ook geen gebruik kan maken van ondersteuning uit het profileringsfonds- de standaard manier van begeleiden is geworden, doet zich voor de vaste sportleiders het fenomeen voor dat zij op veel plekken ook in de rol van assistent zijn gemanoeuvreerd. Tijd om ons te bezinnen op onze rol en om om ons heen te kijken naar rolmodellen.

De vader aller assistentcoaches is vorige week overleden. 96 jaar jong en nog maar een jaar of tien met pensioen. Tex Winter was jarenlang de vaste "schoonvader" van Phil Jackson. Ik ken hem niet anders dan als die oude man, die voormalige hoofdcoach, die dat allemaal geprobeerd had en gemerkt had dat dat niet zijn ding was. Klaar. En die zich nu heerlijk voelde als hij het idee had dat hij iets wezenlijks kon bijdragen aan iets moois. En dat kon hij. Hij drukte een belangrijk stempel op alle kampioenschappen van de Chicago Bulls en van de Lakers. Hij leefde echte de rol van vraagbaak en hoofdverantwoordelijke voor alle aspecten van de aanval, die hijzelf waarschijnlijk als enige ook ten volle doorgrondde. "De Triangle Offense" is het equivalent van het totaalvoetbal in het basketball en het werd de manier waarop de buitenmenselijke superspelers als Jordan, Pippen en Bryant en O'Neal al die andere mannen die met hen in het veld stonden, als nuttige teamgenoten leerden te zien.

Behalve de aanvallende X&O man, was Tex echter ook iemand die het vertrouwen genoot van alle spelers. Zowel van de toppers als van de waterdragers. Waar de de hoofdcoach soms niet helemaal begrepen, konden ze dan even van man tot man praten met de oude baas. Daar heb je het weer. Zo'n oudere man met enige ervaring in de omgang met datgene wat je liefhebt maar waarvan het zo moeilijk is echt hoogte te krijgen. Dus inderdaad. Rolmodel analyse wijst het uit: De ideale assistent is je schoonvader...

CBS over Tex Winter, 10 oktober 2018

van dingen die kapot gaan

In de sport gaat wel eens iets kapot. Dan gaat de motor van onze economie draaien.
En niet alleen die van de economie, ook de creativiteit vaart wel bij dingen die stuk gaan. Sommige dingen vragen er ook om, eigenlijk..
Als één van onze zes baskets in het WAS stuk gaat, is er meteen krapte in het rooster. De problematiek is iets van ons allen. Bestuur komt met slimme, aangepaste roosters Trainers moeten in overleg over de oefeningen die ze doen, planning wordt een beetje anders maar de vindingrijkheid wint het daar toch altijd van het tempo van de vervanging. En ook op technisch gebied gaat deze malheur weer leiden tot slimme, preventieve maatregelen, mogen we hopen.....
Kijk, als ik dit na een paar weken zo rustig opschrijf, staat het er al weer heel anders....

Dan bij squash. Daar ook wel eens wat frustratie. Als de squashers in het UK-stuk over billen niet eens genoemd worden, is ook daar de verontwaardiging collectief. Natuurlijk winnen squashers zo'n vergelijking... Maar ook daar vragen sommige dingen er gewoon om - al is daar vaak het ongemak persoonlijk: in een uiterste, tikkeltje te wilde poging om positie te verwerven of de bal nog te halen sneuvelt er nog wel eens een racket. "Due to the nature of the game of squash, this racket is not guaranteed against breakage", stond er vroeger echt letterlijk op mijn eigen racket. (het lijkt me niet nodig om te zeggen dat ik dit racket niet meer kan laten zien om de waarheid van deze bewering aan te tonen.... )

- Overigens, om nu te zeggen dat ambtenaren bij de RUG maar slordig met de belastinggelden omgaan: nee hoor. In mijn ruim 25 jaar als docent squash is bij mij in de beginnerscursus nog nooit (voor eventuele lezers van DAG die erg van cijfertjes houden; 0 keer) een racket gebroken. En dat is een racketrecord dat ik graag staande hou. -

Om een lang verhaal kort te maken en om weer terug te keren bij de creativiteit: Gebroken rackets blijken weer aanleiding te zijn voor interessante projecten. Zo bouwden een paar Squadraatleden een eigen "Troon van het Noorden". Te bezichtigen op het Sportcentrum. En als je het heel lief vraagt.....

Het breed zien, alstublieft!

Groningen...
Basketballstad nommer Ain. Nu ook voor vrouwen.
Toch is er iets rot in Stad. En dat doet zeer. Ik ben al tientallen jaren m'n stinkende best aan het doen om vrouwenbasketball in alle facetten op de kaart te krijgen en ja hoor: ongeveer de helft van alle noordelijke basketbalsters speelt of heeft gespeeld bij de Groninger Studenten.
Ik vind dat we leuke dingen hebben gedaan op gebied van top- dan wel hogere wedstrijdsport en dat zullen we ook blijven doen. Reken daar maar op.
Maar wie weet dat we ook iedereen die nog nooit -of alleen op school- gebasketbald heeft een plekje proberen te geven bij de uit z'n voegen barstende studentenclub? Dat vinden we normaal. Iedereen op z'n eigen niveau binnenlaten en dan ontwikkelmogelijkheden bieden. Tot zover gaan alles goed.
Ik zie na een kleine veertig jaar om en zie dat we daar geen steken hebben laten vallen.
En dan is er het moment dat ik even niet alleen naar binnen de studentenpopulatie kijk. Basketballstad Groningen.
Maar dan word ik toch hard met de neus op de feiten gedrukt. Neem nu mijn eigen dochter. Die wil nu echt wel maar het moet ook te organiseren zijn. Logisch maar dat lijkt toch een algemeen probleem. Dat willen toch vast meer meiden van 16? Trainen, lol maken wedstrijdje spelen zonder meteen al het andere op te geven? Is dat niet zoals sport bedoeld is?
Celeritas is de eerste club voor meiden in de stad. Ze proberen er beslist van alles van te maken. Natuurlijk zijn daar teams van meiden die er voor gaan en die al weten waar ze heen willen. Een team U 20 een team u 18 zelfs twee u 16. Maar als je zestien bent en je wilt gaan basketballen is er niks. Lastig: er zijn net te weinig om een team op te zetten maar dus is er ook meteen niks. Dan bij BVG kijken: ook niet. Ook niet samen.
Auw. Dan wordt het hem dus ook niet? Vanuit Stedum naar Haren met de trein en de vouwfiets? Elke thuiswedstrijd ook een uitwedstrijd? En je baantje bij Basarz op de markt dan? Je bandje, je school?
Ik roep het nog maar een keertje: als we niet de breedte ingaan, is het Nederlandse Basketball gedoemd ten onder te gaan en is er ook geen basis voor alle topsportplannen op termijn, zelfs in BBStad nommer Ain.

Sportmaand juli begint historisch!

Sportweekendstress. Er gebeurt zoveel voor de liefhebbers van sport..

Spanje bij voetbal WK uitgeschakeld door Rusland? Max Verstappen wint een autowedstrijd in Oostenrijk? Nee; zelfs het eerste wegkampioenschap voor Mathieu van de Poel was niet het hoogtepunt van het eerste sportweekend van juli.

1947. Het was kort na de oorlog. Het bier was nog op de bon. De sport stond nog op Bata-gympen. Voor het eerst Olympisch in 1936 en de Nederlandse Basketball Bond was datzelfde jaar net pas opgericht en – het staat ergens in de archieven opgetekend, dus het zal waar zijn – er was een wedstrijd tegen Italië , die werd gewonnen door een Nederlands Mannen basketball team. De spelers van toen – het komt me moeilijk uit de strot – zullen allicht voordeel hebben gehad van het feit dat ze ’s zomers op het korfbalveld hebben gestaan.

Vaderlandse geschiedenis. Nooit was er sindsdien meer van een Italiaans herenteam gewonnen. Nooit in 71 jaar. Zelfs bondscoach Toon van Helfteren was er toen nog niet. In Italië en in de rest van de wereld is de sport groot. In Nederland blijven we afhankelijk van fanatieke basketballouders en wat die meegeven.

Groningen. Zondag 1 juli 2018. Die datum zal voor altijd in mijn hersens gebrand blijven. 1 juli 2018. Wat deed jij toen opa?

Nederland wint van Italië in een wedstrijd voor kwalificatie voor het WK in China! Onder aanvoering van een guard, die uitkomt voor het team van Skopje. uit de hoogstaande competitie in de Republiek van Noord Macedonië en twee zonen van basketballvaders, respectievelijk spelend voor Valparaiso (Chili) en Faros (Griekenland).

Ik was erbij.

RE

op z'n Grolsch

Het nieuws van de afgelopen sportweek heeft voor mij niet te maken met wat er nu met de Grolsch-Veste moet gebeuren. Nee nee. Dat soort beschouwingen laat ik aan de voetbaltukkers over

Henk Grol

Hier gaat het over Grol. Henk Grol kent u. Zijn naam duikt op rond de grote kampioenschappen in deze sport. Groninger, groot, sterk, judoka. Ongenaakbaar voorkomen en op de een of andere manier toch een zeker knuffelgehalte. Hij haalt het meestal net niet en maar weinig mensen kunnen daar zo treffend ongelukkig over zijn. Meedogenloos kritisch op zich zelf en toch een groot talent om in herhaling te vallen.

Tenminste: zo was dat. Henk heeft een keerpunt bereikt in zijn carrière. Hij mag van zichzelf nu eten en daarmee leven. Dat brengt met zich mee dat hij met de echt grote jongens mee mag doen. Iets van gezien? Van die onbeweeglijke mannen die een heel nieuw licht werpen op metaforen als van “Bergen die dan maar naar Mohammed moeten komen”. Omdat Mohammed zelf ook een berg blijkt te zijn. Nadat we een paar minuten hebben overwogen dat het uiteendrijven van continenten eigenlijk best nog een vlot proces is, wordt er dan toch iemand aangewezen die heeft gewonnen. Henk heeft daar zin in.

Hij heeft namelijk het plezier in de sport terug gekregen. De laatste paar jaren gaat hij daarvan genieten. En dan ziet hij wel hoever hij komt.

Sorry Henk. Ik heb nieuws voor je. Teamsporters kunnen zich , in de nadagen van hun sportbestaan, schikken in een nieuwe rol als mentor. Tennissers en tafeltennissers kunnen over hun niets ontziende killersinstinct heen zetten en leren genieten van mooie rally’s. Daar zijn er altijd wel een paar van , zelfs in een verliespartij. Henk, jongen. Er zijn natuurlijk leuke technieken. Maar ik zie jou niet na afloop tevreden zijn met een mooie verliespartij, waarin je een mooie inzet hebt gedaan, die weliswaar werd overgenomen maar waar je toch met veel plezier op terug kijkt.

Henk, gefeliciteerd met je Europese brons van afgelopen weekend en ik wens je nog veel overwinningen toe; maar plezier in “het spelletje”? Judo is geen spelletje. Het is vechten en de win-win bestaat niet. Dus je gaat ook nog veel niet winnen. Verliezen op zijn Grolsch. En daarom houden we ook allemaal van je.

#WETOO

#wetoo 

Hebt u ook zo genoten van de winterspelen? Af en toe een uurtje vrij genomen, zoveel mogelijk gezien? Ik wel. En zit u dan aan het eind van die spelen ook -plaatsvervangend- lekkerder in uw vel? Ik wel.

Behalve dat er altijd iets in mijn lijf gebeurt als ik die schaatsbewegingen zie, knapte ik dit keer vooral op van alle beelden van ontlading en verbondenheid. Tranen, knuffels, armen om schouders. En dat allemaal in deze tijd.

Als betrokken sportcoach heb ik de laatste maanden regelmatig discussies gehad met collega’s en oud spelers over wat kon en kan als uitingen van betrokkenheid. Er zijn nu duidelijke grenzen, natuurlijk. Maar hoe zijn die zo duidelijk geworden? Is alle schade schande? 

In elk geval hebben we met z’n allen kunnen vaststellen, dat lichamelijk contact in de sport heel vaak mooi is:

Ireen Wüst die eerst helemaal in een anders zo rustige -maar plotseling knotsgekke kikker geworden-Tijssen klimt en dan niet bij ouders en vriendin kan komen om zich in hun armen te storten. 

Ter Mors met de arm om huilende Schulting heen, die dan weer een beetje blij wordt en een helmknuffeltje terug geeft. 

De samenhang in de vrouwenachtervolgingsploeg, waar van Beek zich ontfermt over haar ploeggenoot, die zich opeens bewust is van haar laatste Olympische meters. 

We zouden er een heel feel good filmpje van kunnen maken, ook met allemanal voorbeelden met huggende  mannen en dat verplicht draaien op Blue Monday, bijvoorbeeld. 

Verplicht? Nou ja. Maar alle gekheid op een stokje: Er is onderzoek gedaan bij (mannen) sportteams op het hoogste niveau, waaruit blijkt dat die ploegen die elkaar meer aanraken, ook beter presteren. 

Ik vind dat geen gekke uitkomst. Er gaat duidelijk een positieve werking uit van aanraken. Hoe dichtbij kun je zijn? De Japanse vrouwen hebben -vaker dan de Nederlandse- structureel, elke week met elkaar gecommuniceerd door elkaar aan te raken. Het is natuurlijk ook heel moeilijk om niet iets positiefs mee te geven in een aanmoediging of vriendschappelijke omhelzing, een schouderklopje of een high-five. 

We hebben de voorbeelden weer helder voor ogen. En die werken aanstekelijk. Dus hoe gek is het dan om -in goed vertrouwen- te zeggen: #wetoo?

Esmee's

Een meisje dat studeert en Esmé heet, en goed kan schaatsen, is de ACLO-topsportster van het jaar geworden. Ze gaat haar prijs, 200 euro, gebruiken om een paar keer op en neer te rijden naar Thialf. Dat kost zomaar 30 euro per keer. Maar in Thialf gebeurt het.

Een ander meisje dat studeert en Esmee heet en best lekker heeft geschaatst heeft een andere prijs gewonnen. Behalve een glimmende medaille ook een prijzenbedrag van een dikke 20.000 euro. Zij gaat dat gebruiken om vanuit Amsterdam naar Kardinge op en neer te blijven rijden, als haar studie farmacie – aan de VU- dat toelaat. Want op Kardinge gebeurt het.

Groningen staat er mooi op. Of kan het nog mooier? Ik wou de overpeinzingen en bespiegelingen over al deze prijzen, de namen, de plekken en het studeren deze keer maar eens aan de lezer overlaten en wens daarmee veel plezier.

Beta Ball

Een proeftuin is een creatieve omgeving. Het woord alleen al. Het hoort een omgeving te zijn waarin je een potje of een reageerbuisje kunt breken. Er kunnen proefjes worden gedaan. En ook mislukte experimenten zijn wat waard. Er ontstaat een composthoop van onaffe ideeën die weer als voedingsbodem dient voor nieuwe pogingen. Veel goeds komt uit de proeftuin. En weinig daarvan is echt af. Pilots, concepten, Plan Do Check Acties, plannen, evaluaties, voorstellen. 

Er zijn mensen die willen dat de proeftuin "Tuinvleugel" gaat heten. Niet doen. Dat is een af-klaar-dood term. Sommige techbedrijven kiezen misschien liever voor een nabootsing van de garage waar vroeger de eerste geweldige computers uit voortsproten. Feringa’s lab voor fundamenteel onderzoek is op een gegeven moment wereldtop in de engste zin van het woord. 

Lab, proeftuin, garage, atelier..: Gemene deler: het is niet af, er wordt aan de proefballonnen door ontwikkeld door teams. Dingen verlaten de proeftuin in beta-staat. De netaversie wordt beproefd, resultaten en miskleunen keren weer terug om versterkt en gestekt te worden. 

Het lijkt wel sport, soms. Beginnen met een doel in gedachten en als je iets anders doet dan je deed, krijg je iets anders dan je kreeg en liggen mooie verrassingen in het verschiet.

Een mooi voorbeeld van zo’n onaf maar heel succesvol project is dat van de Golden State Warriors in de NBA. Daar slaan een creatieve teamleiding en een groep mensen uit Silicon Valley de handen ineen met vertegenwoordigers van de entertainment industrie van Hollywood. Fundamenteel vernieuwend wetenschappelijk onderzoek, koestering van data en een heel frisse kijk op dat specifieke spelletje  en de talentontwikkeling daarin leveren een bijzonder succesvol project op. Het project is nog lang niet af, maar heeft al wel veel stof doen opwaaien en twee kampioenschappen in de allerprofessioneelste sportorganisatie ter wereld opgeleverd. Beta-ball noemen ze dat dan ook. (Er is nu een bestseller over op de markt, die ik iedereen, zelfs de meest verstokte voetbalfan van harte aanbeveel.)

Het idee is natuurlijk universeel toepasbaar. Zeker in de professionele sport. Er zijn sporten te bedenken waar zeer professioneel maar heel star wordt gedacht. Vergis ik me of staat de ontwikkeling daar stiller dan elders?

Als sport niet innoveert en alleen maar doet wat het deed, dan zit professionaliteit in de weg. 

Bedoelt Bert Wagendorp dat in zijn Vals Spel? Ik ben benieuwd en men kan deze helft van REAL zeker aantreffen in de Aa kerk op 25 januari as. 

Bij Studium Generale:

Nieuw Licht 

VALS SPEL

Nieuw licht op sport, macht en geld

Bert Wagendorp, Jan Mulder, Bert Otten, Frank Meester en Coen Simon

Donderdag 25 januari  | 20.00 – 21.30 uur | Der Aa-Kerk, AKerkhof 2, Groningen

Tickets: €7,50,- / €5,- voor SG-kortingspashouders en studenten

●●●●●●●●●●●●●●●●●●●

Dreigt door de professionalisering van de sport het spel verloren te gaan? Coen Simon en Frank Meester spreken met journalist en columnist Bert Wagendorp over zijn essay ‘Vals spel’ waarin hij zijn visie geeft op de verwevenheid van sport, macht en geld. Coreferenten zijn schrijver, sportanalist en oud-voetballer Jan Mulder en hoogleraar neuromechanica en oud- wielrenner Bert Otten.
Meer informatie