Wit begint en wint?

 Kijk... als iedereen het heeft over the Queen's Gambit.. Bert Wagendorp over de schrijver, Max Pam over de zetten en het boek, Ligterink over een partij van Polgar... als het Vk Magazine er al een half nummer aan wijdt kunnen we hier natuurlijk niet achterblijven. Het sportboek van de vorige eeuw, met terugwerkende kracht?

De geweldige serie gaat niet alleen over schaken. Voor andere (denk)sporters is het bingen en ondertussen nadenken over wat er gebeurt ook heel interessant. Het kan zelfs helpen om in deze saaie sporttijden het nuttige met het aangename te vermenigvuldigen. 

De eerste invalshoek waarin we sportfilm The Queen's Gambit bekijken is het aardige aspect van het "spelen in het hoofd" Dat gebeurt niet letterlijk in het hoofd - Beth's bord verschijnt op het plafond, boven haar bed en daarop doen de stukken hun dodelijke positiespel. 

Ik zei in het verleden vaak dat je een heleboel aspecten van sport ook "in je luie stoel" kunt trainen. Psychocybernetica, Spiegelneuronen, visualisaties. Maar deze dagen is de referentie aan "op je rug op bed, starend naar het plafond" eventueel met behulp van ontspanningstechnieken (pillen zou ik daarvoor niet aanraden overigens...al is dit gezien het stijgende Ritalingebruik onder studenten minder bijzonder dan het lijkt) makkelijk gemaakt. Joop Zoetemelk zei ook al dat de Tour in bed werd gewonnen. Probeer het maar.

Even tussendoor: Als we straks eindelijk weer mogen spelen, (je weet wel: twee partijen en dan proberen te winnen) is het bij mij op trainen nog altijd zo dat de witte partij eerste de bal krijgt. Wit begint. Basketball is ook een denksport. Waarvan akte.

Het andere aspect is dat uit de titel. Damegambiet.  Dat is de naam van een veel gespeelde opening. (1. d2-d4 - d7-d5 2. c2 c4
etc. een pion als kanonvoer offeren voor de neus van de dame om daar een goed positie in het midden voor terug te krijgen). In schaken is een goed begin duidelijk het halve werk. Je weet wat stukken kunnen en hoe je daarmee schade aan kunt richten. Met een beetje analyse van de tegenstander weet je waar die goed in is en hoe kom je nou in een positie waarin jouw kracht de zwakte van je tegenstander tegenkomt. 

Zo meer gaan denken in je eigen sport, in openingen, in "entries", in bepaalde types van service tegen bepaalde tegenstanders of in bepaalde fasen van de wedstrijd. Dat helpt in ieder spel en iedere sport. Beginnen met een plan in je hoofd. En die openingen dan ook beheersen, door ze veel te oefenen. De eerste zetten zijn zo bekend dat ze praktisch geen tijd kosten. Ook op je plafond of op een bord.. Met "wit", met de eerste klap, heb je de meeste kans. Initiatief loont in elke sport. 

In de Volkskrant van deze zaterdag wordt de redactiemedewerkers gevraagd naar hun voorkeur voor fysieke-dan wel denksport. Een gedachte die vaak wordt uitgesproken is.. ik wil graag mijn hoofd leegmaken.. ik denk al zoveel in mijn werk... Uiteraard is daar een verschil. Maar voor het brein maakt het juist het minste uit. Het brein komt niet tot rust door niets te doen, maar door op de aandacht op iets anders te richten. Bewegen ondersteunt dan die andere scherpstelling. Wat maar wil zeggen: sporten zonder hersenactiviteit bestaat niet.

Er bestaat al zoiets als schaakboksen: potjes snelschaak worden afgewisseld met bokspartijen en na afloop wint degene die die tamelijk heftige afwisseling het beste aankan. Met de squashcollega's hadden we het over Roel Boomstra, twee keer wereldkampioen dammen en niet onverdienstelijk squasher. En absoluut de beste kandidaat om wereldkampioen squashcheckers te worden. 

Voor varianten van breinspreidsporten hou ik me aanbevolen. Basketball-beerpong is bij voorbaat afgewezen.